Không phải vì không có những loại dầu gội đầu làm suôn mượt tóc, những loại kem dưỡng da hàng đầu… mà phụ nữ Việt Nam xưa không biết làm đẹp. Dường như, làm đẹp là nhu cầu cơ bản của người con gái và từ thời xa xưa, các phương pháp làm đẹp trong dân gian đã giúp các cô gái thời xưa sở hữu một nét đẹp hết sức giản dị, tự nhiên và gần gũi.
1. Nhuộm răng đen
Nhu cầu làm đẹp đã có từ rất xa xưa
Phụ nữ Việt từng coi nhuộm răng đen là chuẩn mực của cái đẹp, và việc nhuộm răng không chỉ là một cách làm đẹp, mà còn là một tục lệ truyền thống. Đây là một quá trình cầu kỳ, phức tạp và thậm chí, người phụ nữ sẽ phải trải qua đau đớn trước khi có được hàm răng đen bóng và đều tăm tắp.
Phụ nữ xưa với hàm răng nhuộm đen
Thuốc nhuộm răng được làm chủ yếu từ nhựa cánh kiến. Trước khi nhuộm răng, người nhuộm phải ngậm chanh, nước cốt chanh hoặc thường xuyên súc miệng bằng rượu trắng. Đây là những chất chứa axit có thể bòm mòn từ từ tạo ra những vết lõm nhỏ li ti trên bề mặt men răng, giúp thuốc nhuộm có thể bám chặt vào răng. Sau đó, thuốc nhuộm được phết lên răng một cách tỷ mỉ, cẩn thận, làm đi làm lại đến khi răng có độ đen nhánh và bóng mượt. Trong quá trình nhuộm, các cô gái chỉ được nuốt chửng thức ăn mà không được nhai. Sau khi thuốc nhuộm đã bám chắc vào răng, một lớp hỗn hợp phèn đen và nhựa cánh kiến được phủ lên răng để hoàn tất công đoạn nhuộm. Lúc này, các cô gái đã có một hàm răng đen nhánh như mong muốn. Tuy nhiên, hàm răng này cũng cần được “bảo hành”, và trong một thời gian nhất định, các bà, các cô cần phủ một lớp thuốc nhuộm để đảm bảo hàm răng luôn đen bóng như lúc ban đầu mới nhuộm.
2. Chăm sóc tóc
Gội đầu với bồ kết để mái tóc được đen mượt
Từ thời xa xưa, phụ nữ Việt Nam đã biết dùng bồ kết gội đầu để có được mái tóc sạch, suôn mượt và đen nhánh. Vào thời Nguyễn, trong cung đình Huế, các cung tần, mỹ nữ thường dùng hỗn hợp bồ kết, củ sả, hương nhu, cùng vỏ bưởi và chanh gội đầu, để làm đẹp cho mái tóc của mình. Những nguyên liệu dân dã này không chỉ giúp mái tóc được đẹp, dày, đen, mượt hơn, mà còn giúp lưu lại trên mái tóc một mùi hương tự nhiên, đầy quyến rũ với người khác giới.
3. Tô lông mày
Hỗn hợp bột dùng để kẻ mày
Thời xưa, khi chưa có các loại phấn mắt, bột kẻ mày… thì người con gái đã biết cách lấy bột than, trộn với tro được đốt từ cây điên điển và một số loại bột khác để tạo thành một hỗn hợp màu đen dùng để kẻ mày. Từ thời xưa, những người phụ nữ Việt trong các gia đình quyền quý đã biết lấy bút lông cắt đi một phần vạt chéo để làm chổi vẽ lông mày.
3. Chăm sóc môi
Mật ong và sáp ong được phụ nữ xưa sử dụng để làm đẹp
Phụ nữ Việt thời xưa cũng khá cầu kỳ trong việc chăm sóc đôi môi. Sáp dưỡng môi được nấu từ sáp ong, sau đó, được trộn với một số hương liệu để tạo mùi thơm.
Để có các loại son có màu, người ta nấu chảy sáp ong, thêm hương thơm, sau đó, trộn với các phẩm màu tự nhiên để tạo màu. Màu đỏ thường được tạo thành từ đất sét, màu hồng lấy từ hoa hồng… Hỗn hợp này sẽ được đựng trong chiếc hộp xinh xắn, để người phụ nữ có thể mang theo bên người mọi nơi mọi lúc.
Sau này, việc ăn trầu cũng là một cách mà phụ nữ Việt Nam lựa chọn. Ăn trầu không chỉ giúp cho hàm răng sạch, khỏe, bóng mà còn giúp đôi môi có màu đỏ tự nhiên.
4. Chăm sóc làn da
Phấn nụ - loại phấn cung đình nổi tiếng
Người Việt quan niệm người phụ nữ “nhất dáng, nhì da”, từ ngàn đời nay, làn da đã được coi trọng chăm sóc để luôn được mịn màng, tươi trẻ.
Nhiều loại mỹ phẩm từ thiên nhiên đã được sử dụng để dưỡng da. Một loại mỹ phẩm thường được nhắc đến là hoa cung nữ, một loại hoa có màu hồng tím, mùi thơm tự nhiên, dịu dàng. Trong nhụy hoa có chứa một loại phấn trắng. Các phi tần, cung nữ thường bôi loại phấn này lên da để làm trắng và mịn da. Cầu kỳ hơn, bột hoa được trộn với nước chiết xuất từ cánh hoa và sử dụng như một loại kem đa năng, với các công dụng dưỡng da, làm mềm, làm trắng da và có tác dụng như một loại nước hoa khô.
Trong số các mỹ phẩm làm đẹp của người xưa, phấn nụ là loại phấn nổi tiếng và đến nay, vẫn được nhắc đến như một loại mỹ phẩm hàng đầu của cung đình hời xưa. Phấn nụ là loại phấn chỉ dành cho các cung tần mỹ nữ trong cung đình Huế, với công thức pha chế riêng được lưu giữ như một bài thuốc làm đẹp quý. Không ai biết công thức chính xác để làm ra phấn nụ, chỉ biết, nó được làm từ loại cao lanh hảo hạng, trắng mịn, không chứa tạp chất, trộn thêm các loại thuốc bắc, chủ yếu là rễ của các loại cây có tác dụng dưỡng da, và sau cùng là tinh chất một số loài hoa để tạo mùi thơm cho thành phẩm. Các nguyên liệu được tuyển chọn kỹ lưỡng, pha chế theo công thức riêng, sau đó được phơi sương, phơi nắng để nặn thành phấn nụ. Được biết, dùng phấn nụ đều đặn sẽ giữ được làn da mềm mại, trắng mịn, chống nhờn và thu hẹp lỗ chân lông. Ngày nay, phấn Nụ vẫn được nhiều chị em lựa chọn sử dụng.
5. Nước hoa
Người xưa sử dụng túi thơm thay cho nước hoa
Từ thời xa xưa, những cô gái, đặc biệt là các tiểu thư quyền quý của Việt Nam đã biết cách sử dụng những loại hoa có mùi thơm tự nhiên, nhẹ nhàng để tạo mùi hương. Các cô gái thường có túi hương trong người, trong đó đựng những loại hoa phổ biến như hoa nhài, hoa hồng, nhụy hoa sen… để giúp cơ thể toát ra mùi hương quyến rũ, nhẹ nhàng. Cầu kỳ hơn, những loại hoa này được tẩm ướp, sao kê… để làm ra những túi hương có khả năng giữ mùi lâu hơn các loại hoa tươi.
